Αντιπροσωπεία αλιέων μικρής κλίμακας από 5 χώρες της ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο, μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και βασικοί ενδιαφερόμενοι φορείς συναντήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να εξετάσουν τα ζητήματα της δίκαιης πρόσβασης στους πόρους και της ανταμοιβής και υποστήριξης των αλιευτικών πρακτικών χαμηλού αντίκτυπου με πρόσθετες ευκαιρίες και χρηματοδότηση. Στην εκδήλωση, που διοργανώθηκε από τους Low Impact Fishers of Europe και την Blue Ventures και συνδιοργανώθηκε από τους ευρωβουλευτές Isabella Lövin (Οι Πράσινοι), Emma Fourreau και Luke Ming Flanagan (Η Αριστερά), συμμετείχαν οι ευρωβουλευτές Paulo Do Nascimento Cabral (ΕΛΚ), Eric Sargiacomo (S&D) και εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Χρησίμευσε ως πολύτιμη ευκαιρία για να επισημανθεί ο ζωτικός αλλά συχνά παραγνωρισμένος ρόλος των αλιέων μικρής κλίμακας -του “ξεχασμένου στόλου”- σε μια καίρια στιγμή που η ΕΕ διεξάγει δημόσια διαβούλευση σχετικά με την αποτελεσματικότητα του κανονισμού της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑλΠ).

Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στις συνεχιζόμενες αδικίες που αντιμετωπίζουν οι αλιείς μικρής κλίμακας, οι οποίοι εξακολουθούν να μειονεκτούν από ένα άδικο σύστημα. Η δυσανάλογη κατανομή των ποσοστώσεων με βάση το ιστορικό ιστορικό ευνοεί τους μεγάλους φορείς του κλάδου, ενώ οι μεταβιβάσεις μεταξύ πολυεθνικών αλιευτικών εταιρειών σε διάφορα κράτη μέλη περιπλέκουν τον προσδιορισμό των δομών ιδιοκτησίας, αυξάνοντας την αδιαφάνεια του συστήματος. Το κλείσιμο της στοχευμένης αλιείας για είδη υψηλής αξίας, όπως ο γάδος στη Βαλτική και ο σφυρίδα στον Ατλαντικό -ενώ τα παρεμπίπτοντα αλιεύματα παραμένουν επιτρεπτά, όπως επεσήμαναν οι Σουηδοί και Ιρλανδοί αλιείς στην ομάδα- αναδεικνύει βαθιές ανισότητες στη διαχείριση της αλιείας, αφήνοντας τους αλιείς μικρής κλίμακας να αγωνίζονται να διατηρήσουν τα προς το ζην. “Σήμερα, τα είδη που συντηρούν την ποικιλόμορφη αλιεία μικρής κλίμακας έχουν μειωθεί σημαντικά, και ακόμη και όταν τα αποθέματα είναι άφθονα, όπως στην περίπτωση του τόνου, η κατανομή των ποσοστώσεων παραμένει αδιαφανής και άδικη.” δήλωσε η Gwen Pennarun, πρόεδρος των Low Impact Fishers of Europe.

Η τρέχουσα ΚΑλΠ, που διαμορφώθηκε από τη μεταρρύθμιση πριν από μια δεκαετία, περιέχει ήδη τους απαραίτητους μηχανισμούς για τη διασφάλιση ενός δίκαιου και ισορροπημένου συστήματος - κυρίως το άρθρο 17. Η διάταξη αυτή επιβάλλει στα κράτη μέλη της ΕΕ να κατανέμουν τις αλιευτικές δυνατότητες με βάση διαφανή και αντικειμενικά περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια. Ωστόσο, παρά τις δυνατότητές της, παρέμεινε μόνο εν μέρει εφαρμοσμένη, εμποδίζοντας την υλοποίηση των επιδιωκόμενων οφελών της. “Συμμετείχα σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη των αρχών του άρθρου 17 της ΚΑλΠ και είναι σαφές ότι οι προσδοκίες δεν έχουν εκπληρωθεί από τα κράτη μέλη”. - εξηγεί η ευρωβουλευτής Isabella Lövin - “Οι μεγάλες, μη επιλεκτικές μηχανότρατες συνεχίζουν να κυριαρχούν στην αλιεία μας, ενώ οι παράκτιες κοινότητες και οι αλιείς με χαμηλό αντίκτυπο δεν έχουν την προνομιακή πρόσβαση που τους υποσχέθηκαν. Δέκα χρόνια μετά, πρέπει να πω ότι είμαι πραγματικά απογοητευμένος από τα αποτελέσματα”. 

Η συζήτηση κατέστησε σαφές ότι χωρίς αποφασιστική δράση από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ιδίως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι δεσμεύσεις που κατοχυρώνονται στο άρθρο 17 θα παραμείνουν σε μεγάλο βαθμό θεωρητικές. “(...) Η πλήρης και αποτελεσματική εφαρμογή του άρθρου 17 απαιτεί περισσότερα από τη χρήση διαφανών και αντικειμενικών κριτηρίων από τα κράτη μέλη κατά την κατανομή των αλιευτικών δυνατοτήτων. Απαιτεί συγκεκριμένα κίνητρα για αλιευτικές πρακτικές χαμηλών επιπτώσεων που καθιστούν τις αλιευτικές δυνατότητες πραγματικά προσβάσιμες στην πράξη, και όχι μόνο θεωρητικά, στον στόλο μικρής κλίμακας, ο οποίος αποτελεί τη συντριπτική πλειοψηφία του αλιευτικού στόλου της ΕΕ και της Ιρλανδίας” δήλωσε ο ευρωβουλευτής Luke Ming Flanagan. 

Για να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ πολιτικής και πρακτικής, ένα δεσμευτικό σχέδιο εφαρμογής είναι απαραίτητο για να εξασφαλιστεί ότι οι αλιευτικές δυνατότητες κατανέμονται δίκαια και βιώσιμα, σύμφωνα με περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια. Η ενίσχυση του ρόλου των θεσμικών οργάνων της ΕΕ σε αυτή τη διαδικασία δεν είναι απλώς θέμα επιβολής - είναι ένα κρίσιμο βήμα προς την κατεύθυνση της προστασίας των αλιέων μικρής κλίμακας, της διαφύλαξης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της τήρησης των ευρύτερων δεσμεύσεων της ΕΕ για τη βιωσιμότητα. “Για χρόνια, οι αλιευτικές δυνατότητες ήταν άνισα κατανεμημένες, προωθώντας τα συμφέροντα της βιομηχανικής αλιείας εις βάρος των αλιέων μικρής κλίμακας και του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Αυτό πρέπει να αλλάξει. Η UNOC τον Ιούνιο και το επερχόμενο Σύμφωνο για τους Ωκεανούς της ΕΕ αποτελούν μια δυναμική προς την κατεύθυνση της τοποθέτησης των δικαιωμάτων των αλιέων μικρής κλίμακας και της μετάβασης σε αλιεία χαμηλών επιπτώσεων στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης”  τόνισε η ευρωβουλευτής Emma Fourreau, η οποία ολοκλήρωσε την εκδήλωση σκιαγραφώντας ένα όραμα για το μέλλον.